Domena internetowa jest dziś kluczowym elementem wizerunku i działalności przedsiębiorstwa – bywa cenniejsza niż fizyczny adres siedziby. Jednocześnie jest celem nadużyć, takich jak cybersquatting (rejestracja w złej wierze), typosquatting (literówki, podszywanie się) czy nawet kradzież domeny poprzez przejęcie konta rejestratora lub poczty e-mail. Poniżej omówiono najczęstsze sytuacje sporne oraz możliwe działania ochronne.
Co zrobić, jeśli ktoś próbuje przejąć domenę?
A. Domena została przejęta lub skradziona (np. przez dostęp do konta e-mail lub panelu rejestratora)
- Skontaktuj się niezwłocznie z rejestratorem (np. OVH, Home, GoDaddy) – większość operatorów umożliwia tymczasowe wstrzymanie zmian w konfiguracji (tzw. registry lock) i prowadzi procedury bezpieczeństwa weryfikujące tożsamość abonenta.
- Zabezpiecz dowody własności – faktury, e-maile potwierdzające rejestrację, zrzuty ekranu WHOIS, potwierdzenia płatności.
- Zgłoś naruszenie organom ścigania – kradzież domeny lub konta hostingowego może być kwalifikowana jako przestępstwo z art. 267 lub art. 287 kodeksu karnego (nieuprawnione uzyskanie informacji, oszustwo komputerowe).
- Rozważ arbitraż lub mediację – dla domen .pl właściwy jest Sąd Polubowny ds. Domen Internetowych przy PIIT, dla domen globalnych (np. .com, .org) – procedura UDRP przed WIPO.
B. Ktoś zarejestrował podobną domenę (cybersquatting / typosquatting)
- Postępowanie arbitrażowe – wniosek do WIPO (UDRP) dla domen globalnych lub do PIIT dla domen .pl w oparciu o prawa do znaku towarowego lub oznaczenia przedsiębiorstwa.
- Postępowanie cywilne – możliwe roszczenia:
- zakaz używania domeny (art. 296 ustawy – Prawo własności przemysłowej; art. 10 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji),
- odszkodowanie za szkody wizerunkowe i majątkowe,
- wydanie korzyści uzyskanych z bezprawnego użycia domeny.
- Rejestracja znaku towarowego – jeśli nie jest jeszcze dokonana, może znacząco wzmocnić ochronę prawną i stanowić kluczowy dowód w sporze.
Czy mogę zarejestrować domenę zawierającą znak towarowy innej firmy?
Co do zasady – nie, jeśli rejestracja ma charakter komercyjny lub wprowadza odbiorców w błąd. Takie działanie może zostać zakwalifikowane jako:
- naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy (art. 296 PWP),
- czyn nieuczciwej konkurencji (art. 10 lub art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji),
- naruszenie dóbr osobistych (art. 23–24 k.c.).
Wyjątki:
- Jeśli znak ma charakter opisowy lub generyczny (np. „Dom”, „Eko”), jego ochrona jest ograniczona – ale nadal może wystąpić ryzyko sporu.
- Możliwe jest tzw. użycie informacyjne – np. recenzje, krytyka (np. kritika-apple.pl), o ile nie wprowadza w błąd co do związku z właścicielem znaku.
- Rejestracja znaku w innym kraju i brak działalności w Polsce – może pozwalać na współistnienie, ale nadal istnieje ryzyko kolizji.
Jak zapobiegać przejęciu domeny?
Zabezpieczenia techniczne:
- Włącz usługę domain lock / transfer lock u rejestratora.
- Używaj uwierzytelniania dwuskładnikowego (2FA) na koncie rejestratora i poczcie powiązanej z domeną.
- Regularnie odnawiaj domenę z wyprzedzeniem – wiele przejęć następuje po jej wygaśnięciu.
Zabezpieczenia prawne:
- Rejestruj znak towarowy – krajowy (UPRP), unijny (EUIPO) lub międzynarodowy (WIPO).
- Monitoruj rynek domen – korzystaj z narzędzi do śledzenia podobnych nazw w DNS.
- Zastrzegaj kluczowe warianty swojej domeny – popularne końcówki (.pl, .com, .eu, .org) oraz najczęstsze literówki.
Podsumowanie
Ochrona domeny internetowej to dziś istotny element zarządzania własnością intelektualną i cyberbezpieczeństwem. Kluczowe znaczenie mają:
- formalna kontrola nad rejestracją i danymi abonenta,
- zabezpieczenie interesów prawnych poprzez rejestrację znaków towarowych i klauzule umowne,
- gotowość do szybkiego działania w przypadku nadużyć (arbitraż, sąd, działania techniczne),
- świadome unikanie naruszeń cudzych praw przy rejestracji własnych domen.
Dowody wcześniejszego użycia marki, formalny tytuł prawny oraz możliwość wykazania złej wiary drugiej strony przesądzają o wyniku sporów domenowych.
Stan prawny na dzień: 26 sierpnia 2025 roku
Cyberlaw by Judyta 