Kategoria: Sztuczna inteligencja | Artificial Intelligence

AI analizujące Twoje zachowania w internecie niesie poważne zagrożenia dla prywatności, bezpieczeństwa i autonomii. Oto najważniejsze ryzyka:

1) Naruszenie prywatności 

AI może zbierać dane o Twoich wyszukiwaniach, kliknięciach, wiadomościach, lokalizacji i budować Twój szczegółowy profil. Firmy technologiczne mogą sprzedawać lub udostępniać te dane innym podmiotom. Przykład: Facebook i Google analizują Twoją aktywność, aby dostarczać spersonalizowane reklamy.

Jak się chronić?

Warto rozważyć używanie przeglądarek chroniących prywatność (np. Brave, Firefox z dodatkami). Można również wyłączyć personalizację reklam w ustawieniach Google i Facebooka.

2) Manipulacja i profilowanie 

AI może analizować Twoje preferencje i emocje, aby wpływać na Twoje opinie, decyzje zakupowe i polityczne. Algorytmy mogą pokazywać Ci tylko treści, które wzmacniają Twoje przekonania (efekt bańki informacyjnej). Przykład: Algorytmy YouTube czy TikToka mogą prowadzić Cię do radykalnych treści, bazując na Twoich wcześniejszych zainteresowaniach.

Jak się chronić?

Korzystać warto z różnorodnych źródeł informacji. Ograniczać należy czas spędzany na platformach opartych na rekomendacjach AI.

3) Zagrożenia dla bezpieczeństwa 

AI może analizować Twoje hasła, dane logowania, lokalizację, a w przypadku wycieku danych cyberprzestępcy mogą to wykorzystać. AI wykorzystywane bywa w scamach oraz phishingu i może personalizować ataki tak, by wyglądały bardziej wiarygodnie. Przykład: Deepfake AI może podszyć się pod Twój głos i oszukać Twoich znajomych lub bank.

Jak się chronić?

Można używać menedżera haseł i włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA). Nigdy nie klikaj podejrzanych linków i sprawdzaj adresy e-mail nadawców.

4) Wpływ na psychikę i zdrowie 

Algorytmy AI mogą prowadzić do uzależnienia od treści, np. na TikToku czy Instagramie. Personalizacja treści może pogłębiać stany depresyjne i lękowe, np. poprzez idealizowane obrazy rzeczywistości. Przykład: AI analizuje Twoje zachowania i dostarcza coraz bardziej angażujące treści, utrudniając oderwanie się od ekranu.

Jak się chronić?

Ustal limit czasu na korzystanie z mediów społecznościowych. Świadomie kontroluj, jakie treści konsumujesz.

5) Wykorzystanie Twoich danych przez rządy i korporacje 

AI może być wykorzystywane do masowej inwigilacji obywateli. Korporacje mogą śledzić Twoją aktywność i oceniać Cię na podstawie Twojego zachowania (np. system kredytowy w Chinach). Przykład: AI w systemach rozpoznawania twarzy może śledzić Cię na ulicach i w sklepach.

Jak się chronić?

Ograniczaj udostępnianie swoich danych w mediach społecznościowych. Korzystaj z VPN i narzędzi blokujących śledzenie.

Podsumowanie – jak ograniczyć zagrożenia?

Zmień ustawienia prywatności w Google, Facebooku i innych platformach. Korzystaj z alternatywnych narzędzi (przeglądarki chroniące prywatność, VPN, adblocki).

Bądź świadomy, jak działa personalizacja treści i nie pozwól, by AI manipulowało Twoimi decyzjami. Chroń swoje dane logowania i unikaj phishingu.

Świadome korzystanie z internetu to najlepsza obrona przed nadużyciami AI.  

Stan na dzień: 10 kwietnia 2025 roku

Zdjęcie: freepik.com

AI może przetwarzać Twoje dane osobowe tylko w określonych warunkach, które zależą od przepisów prawnych obowiązujących w danym kraju lub regionie. Najważniejsze regulacje dotyczące ochrony danych to:

• RODO (GDPR) – Unia Europejska
• California Consumer Privacy Act(CCPA) – Kalifornia, USA
• Personal Information Protection and Electronic Documents Act (PIPEDA) – Kanada
• Ustawa o ochronie prywatności (LGPD) – Brazylia

Kiedy AI może legalnie przetwarzać Twoje dane osobowe?

a) Za Twoją zgodą

Jeśli wyraziłeś świadomą i dobrowolną zgodę (np. akceptując regulamin aplikacji AI), firma może przetwarzać Twoje dane. Jednak zgoda powinna być jasna, konkretna i łatwa do wycofania.

b) Jeśli przetwarzanie jest niezbędne do wykonania umowy

Jeśli korzystasz z usługi AI (np. asystenta głosowego lub chatbota bankowego), Twoje dane mogą być przetwarzane w zakresie niezbędnym do działania usługi.

c) Na podstawie uzasadnionego interesu

Firma może używać AI do analizy danych, jeśli ma do tego tzw. uzasadniony interes, np. poprawę bezpieczeństwa lub personalizację usług. Jednak nie może to naruszać Twoich praw do prywatności.

d) Jeśli wymaga tego prawo

Niektóre instytucje (np. banki, rządy) mogą przetwarzać dane osobowe przy użyciu AI, jeśli prawo tego wymaga (np. wykrywanie oszustw, przeciwdziałanie praniu pieniędzy).

Kiedy AI nie może przetwarzać Twoich danych osobowych?

a) Bez Twojej zgody, jeśli nie ma innej podstawy prawnej

Jeśli firma zbiera Twoje dane bez Twojej wiedzy i nie ma do tego podstawy prawnej, narusza prawo o ochronie danych osobowych.

b) Do celów dyskryminujących lub naruszających Twoje prawa

AI nie może przetwarzać Twoich danych w sposób dyskryminujący (np. odrzucając CV na podstawie rasy, płci czy wieku) ani prowadzący do profilowania, które ma negatywne skutki (np. odmawianie kredytu bez możliwości odwołania).

c)  Bez odpowiednich zabezpieczeń

Jeśli firma nie dba o bezpieczeństwo danych (np. nie szyfruje ich lub nie informuje, jak są wykorzystywane), przetwarzanie może być niezgodne z prawem.

Jak możesz chronić swoje dane?

• Sprawdź politykę prywatności – zobacz, jakie dane zbiera AI i do czego je wykorzystuje.
• Korzystaj z prawa do dostępu i usunięcia danych (np. zgodnie z RODO możesz poprosić o usunięcie swoich danych).
• Wyłącz zbieranie danych, jeśli to możliwe – np. w ustawieniach aplikacji AI.
• Nie udostępniaj więcej danych, niż jest to konieczne – unikaj podawania wrażliwych informacji bez potrzeby.

Podsumowanie

AI może legalnie przetwarzać Twoje dane, ale tylko pod warunkiem przestrzegania odpowiednich przepisów (np. RODO) i zapewnienia Ci kontroli nad Twoimi danymi. Jeśli masz wątpliwości, zawsze możesz sprawdzić politykę prywatności i skorzystać ze swoich praw do ochrony danych.

Stan prawny na dzień: 8 kwietnia 2025 roku

Zdjęcie: freepik.com

Jeśli AI wygeneruje fake newsa lub deepfake, który szkodzi konkretnej osobie, odpowiedzialność prawna zależy od kilku czynników:

1) W przypadku użytkownika, który stworzył i rozpowszechnił treść

Najczęściej odpowiedzialność ponosi osoba, która użyła AI do stworzenia i rozpowszechnienia fake newsa lub deepfake’a. Jeśli ktoś celowo wykorzystuje AI do dezinformacji, może być ścigany na podstawie różnych przepisów, np.:

• Pomówienie i zniesławienie – jeśli deepfake fałszywie przypisuje komuś kompromitujące zachowanie (np. politykom czy celebrytom).
• Oszustwo – jeśli fake news wprowadza ludzi w błąd w sposób mający konsekwencje finansowe lub społeczne.
• Naruszenie prywatności – jeśli deepfake przedstawia kogoś w intymnym lub nieprawdziwym kontekście.

W wielu krajach za publikację takich materiałów grozi odpowiedzialność cywilna (np. odszkodowania i zadośćuczynienie) lub karna.

2) W przypadku twórcy AI lub platformy udostępniającej narzędzie

Przedsiębiorstwo, które stworzyło AI, może być współodpowiedzialne, jeśli:

• Nie wdrożyło mechanizmów ograniczających generowanie szkodliwych treści.
• Świadomie pozwala na masowe tworzenie dezinformacji i czerpie z tego korzyści.
• Ignoruje zgłoszenia dotyczące szkodliwych deepfake’ów.

Przykładowo w Unii Europejskiej, według AI Act, przedsiębiorstwa tworzące generatywne AI mogą być zobowiązane do zapewnienia przejrzystości i zabezpieczeń przed nadużyciami. W USA ochrona z Sekcji 230 CDA może ograniczać odpowiedzialność platform, ale jeśli AI było wyraźnie zaprojektowane do dezinformacji i twórcy mogą być pozywani.

3) Platforma, na której deepfake się pojawił

Jeśli deepfake zostanie udostępniony na Facebooku, TikToku czy YouTube, platforma może, ale nie musi być odpowiedzialna.

• Jeśli nie usuwa oczywiście fałszywych i szkodliwych treści mimo zgłoszeń, może spotkać się z konsekwencjami prawnymi.
• W Unii Europejskiej (zgodnie z Digital Services Act) duże platformy muszą usuwać dezinformację szybciej, inaczej będą grozić im kary.

Podsumowanie – kto ponosi odpowiedzialność?

• Najczęściej odpowiedzialność ponosi osoba, która stworzyła i rozpowszechniła fake news/deepfake.
• Odpowiedzialność może ponosić przedsiębiorstwo dostarczające AI, jeśli nie zapewniło odpowiednich zabezpieczeń.
• Odpowiedzialność czasami ponosi platforma społecznościowa, jeśli nie usuwa szkodliwej treści.

Regulacje prawne w tym zakresie są wciąż rozwijane, więc w przyszłości twórcy AI mogą ponosić większą odpowiedzialność.

Stan na dzień: 1 kwietnia 2025 roku

Zdjęcie: freepik.com