Czy tworzenie deepfake’ów jest legalne?
Czy deepfake jest nielegalny zależy od celu i kontekstu jego użycia. Deepfake’i mogą być legalne, jeśli są wykorzystywane np. do sztuki, filmów lub rozrywki (z odpowiednimi zgodami). Jednak nielegalne jest ich użycie do:
- Oszustw i wyłudzeń – np. podszywanie się pod kogoś w celu uzyskania korzyści finansowych.
- Fałszowania tożsamości – np. tworzenie deepfake’ów dokumentów lub głosów.
- Dezinformacji i manipulacji politycznej – np. generowanie fałszywych wypowiedzi polityków.
- Zemsty lub szantażu – np. deepfake’i pornograficzne bez zgody ofiary.
USA: Niektóre stany (np. Kalifornia, Teksas) już wprowadziły kary za deepfake’i wykorzystywane do dezinformacji lub pornografii bez zgody.
UE: RODO może być stosowane do ochrony osób, których wizerunek został sfałszowany, a niektóre kraje (np. Niemcy, Francja) mają surowsze przepisy.
Chiny: Wymagają oznaczania deepfake’ów, a ich nielegalne użycie może skutkować wysokimi karami.
Tworzenie deepfake’ów samo w sobie nie jest automatycznie nielegalne, ale ich wykorzystanie do oszustwa, dezinformacji czy zniesławienia może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych.
Jakie są kary za wykorzystanie AI do fałszowania dokumentów lub głosu?
Jeśli ktoś używa AI do fałszowania dokumentów, podpisów lub głosu, może to być uznane za:
- Oszustwo (fraud) – fałszowanie danych w celu uzyskania korzyści finansowych.
- Podszywanie się pod inną osobę (identity theft) – np. deepfake głosowy użyty do kradzieży tożsamości.
- Fałszowanie dokumentów (forgery) – np. generowanie sfałszowanych paszportów, umów czy faktur.
Możliwe kary:
USA: Od kilku miesięcy do kilkunastu lat pozbawienia wolności w zależności od oszustwa.
UE: W większości krajów fałszowanie dokumentów to przestępstwo karane grzywną lub karą pozbawienia wolności.
Polska: Fałszowanie dokumentów (art. 270 Kodeksu karnego) zagrożone jest karą do 5 lat pozbawienia wolności.
Przykład: W 2023 r. oszuści użyli deepfake’owego głosu dyrektora firmy, aby wyłudzić 35 milionów dolarów od pracownika banku w Hongkongu.
Czy AI może zostać wykorzystana do oszustw finansowych lub phishingu?
Tak, AI już teraz jest używana do:
- Phishingu nowej generacji – AI generuje realistyczne e-maile, SMS-y czy wiadomości głosowe, podszywając się pod banki lub urzędy.
- Deepfake’ów głosowych i wideo – oszuści mogą udawać np. dyrektora firmy i wydawać polecenia przelewów.
- Automatyzacji oszustw na dużą skalę – AI może generować setki realistycznych wiadomości phishingowych dziennie.
- Kradzieży tożsamości – AI może generować fałszywe dowody osobiste, paszporty czy podpisy cyfrowe.
Przykład:
- W 2020 roku cyberprzestępcy użyli AI do naśladowania głosu prezesa brytyjskiej firmy i oszukali jej pracowników, wyłudzając 220 000 dolarów.
- W 2023 roku pojawiły się deepfake’owe telefony „od wnuczka” wyłudzające pieniądze od starszych osób.
Jak się chronić przed deepfake’ami i AI-oszustwami?
- Weryfikuj źródła – nie ufaj bezkrytycznie nagraniom i wiadomościom.
- Zwracaj uwagę na nienaturalne ruchy i mimikę w deepfake’ach.
- Nie klikaj podejrzanych linków w e-mailach i SMS-ach – mogą to być ataki phishingowe generowane przez AI.
- Sprawdzaj głosy i nagrania – jeśli rozmowa wydaje się dziwna, oddzwoń i zweryfikuj tożsamość rozmówcy.
- Włącz dwuetapowe uwierzytelnianie (2FA) – ograniczy to ryzyko przejęcia Twojego konta przez oszustów.
Podsumowanie
- Deepfake’i mogą być legalne, ale ich użycie do oszustw, szantażu lub dezinformacji jest przestępstwem.
- Fałszowanie dokumentów i głosu przez AI może skutkować karą pozbawienia wolności.
- AI już teraz jest wykorzystywane do oszustw finansowych i phishingu, a ich skala będzie rosła.
- Aby się chronić, warto weryfikować źródła informacji i stosować techniki cyberbezpieczeństwa.
Świadomość zagrożeń to najlepsza obrona przed nową generacją oszustw!
Stan prawny na dzień: 6 maja 2025 roku
Zdjęcie: freepik.com
Cyberlaw by Judyta 