
Retencja danych to zasady i praktyki dotyczące przechowywania i usuwania danych przez organizacje, firmy oraz instytucje państwowe. Prawo reguluje i określa, jak długo i w jakim celu można przechowywać określone dane, a także jakie obowiązki mają podmioty przetwarzające informacje.
Kluczowe aspekty prawne retencji danych
1) Retencja danych osobowych (RODO/GDPR)
Unia Europejska (RODO – GDPR):
- Zasada ograniczenia przechowywania – dane osobowe nie mogą być przechowywane dłużej, niż jest to niezbędne do celów, dla których zostały zebrane.
- Użytkownicy mają prawo do żądania usunięcia danych („prawo do bycia zapomnianym”).
- Firmy muszą określać okresy przechowywania danych i informować o nich użytkowników.
2) Retencja danych telekomunikacyjnych i internetowych
W UE (Dyrektywa o retencji danych – uchylona w 2014 r.)
Wymagała od operatorów telekomunikacyjnych przechowywania metadanych (np. historia połączeń, IP) przez 6-24 miesiące dla celów ścigania przestępstw. Została uchylona przez Trybunał Sprawiedliwości UE z powodu naruszenia prywatności
Polska (Prawo telekomunikacyjne, ustawa o policji)
Operatorzy muszą przechowywać dane o połączeniach (metadane) przez 12 miesięcy i udostępniać je służbom na żądanie. Istnieją kontrowersje dotyczące nadmiernej inwigilacji obywateli.
3) Retencja w sektorze finansowym i biznesowym
- Banki i instytucje finansowe muszą przechowywać dokumentację klientów i transakcji przez określony czas (np. 5-10 lat zgodnie z przepisami o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy – AML).
- Pracodawcy muszą przechowywać dokumenty pracownicze (np. umowy, listy płac) przez 50 lat (dla umów sprzed 2019) lub 10 lat (dla nowych umów).
4) Retencja danych w chmurze i big data
Przepisy wymagają, aby dane przechowywane w chmurze były odpowiednio chronione i nie przechowywane dłużej, niż to konieczne. Firmy muszą określać politykę retencji danych, czyli zasady ich przechowywania i usuwania.
Największe wyzwania prawne retencji danych
- Równowaga między prywatnością a bezpieczeństwem publicznym.
- Wpływ big data i AI na długoterminowe przechowywanie danych.
- Kwestia jurysdykcji – gdzie dane są przechowywane (np. USA vs. UE).
Stan prawny na dzień: 4 marca 2025 roku
Zdjęcie: freepik.com