Paserstwo w Internecie (art. 291 i art. 292 k.k.) – Jakie są konsekwencje prawne?
W erze cyfryzacji i rosnącego znaczenia handlu internetowego, paserstwo przeniosło się z tradycyjnych rynków na przestrzeń online. Zjawisko to zyskało na sile, stwarzając nowe wyzwania w zakresie egzekwowania prawa. Paserstwo internetowe to przestępstwo związane z nielegalnym obrotem skradzionymi rzeczami lub informacjami w sieci. Jakie są przepisy dotyczące paserstwa w Internecie i jakie konsekwencje prawne grożą osobom, które dopuszczają się tego rodzaju działalności?
Czym jest paserstwo w Internecie?
Paserstwo w Internecie polega na tym, że osoba lub grupa osób uczestniczy w sprzedaży, dystrybucji lub przechowywaniu rzeczy, które zostały zdobyte w wyniku przestępstwa, przy wykorzystaniu sieci internetowej. W sieci, obrotowi skradzionymi przedmiotami, np. elektroniką, oprogramowaniem, a nawet towarami luksusowymi, sprzyja anonimowość i zasięg, jaki daje Internet. Choć poszczególne przedmioty mogą być sprzedawane na aukcjach internetowych, w sklepach internetowych lub poprzez portale społecznościowe, to udział w takich transakcjach może zostać zakwalifikowany jako paserstwo.
Paserstwo internetowe dotyczy zarówno fizycznych przedmiotów, jak i towarów w postaci danych, takich jak skradzione konta bankowe, numery kart kredytowych, dane osobowe, czy oprogramowanie pirackie. Warto zauważyć, że nawet jeżeli sprawca nie był bezpośrednio zaangażowany w kradzież, ale uczestniczy w dalszym obrocie skradzionymi przedmiotami lub danymi, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za paserstwo.
Paserstwo internetowe a Kodeks karny
Paserstwo, zarówno to tradycyjne, jak i to popełniane w Internecie, reguluje polski Kodeks karny. Artykuł 291 i 292 odnoszą się bezpośrednio do obrotu skradzionymi rzeczami, w tym także tymi, które są sprzedawane w Internecie.
- Art. 291 k.k. mówi o paserstwie „zwykłym” – czyli przyjęciu skradzionych przedmiotów i ich dalszym obrocie. Dotyczy to zarówno osób, które fizycznie przechowują skradzione mienie, jak i tych, które je sprzedają lub przekazują innym osobom.
- Art. 292 k.k. rozszerza te przepisy, obejmując „paserstwo szczególne” – czyli przypadki, kiedy sprawca działa w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, sprzedając lub pośrednicząc w obrocie większą ilością skradzionych przedmiotów. Może to dotyczyć również osób, które świadomie tworzą fałszywe aukcje internetowe, składają zamówienia za pomocą skradzionych kart kredytowych, czy oferują skradzione dane osobowe.
Formy paserstwa w Internecie
Paserstwo internetowe może przybierać różne formy. Oto niektóre z nich:
- Sprzedaż skradzionych przedmiotów online: Osoby dopuszczające się paserstwa mogą korzystać z popularnych platform e-commerce (np. Allegro, eBay, OLX) do sprzedaży skradzionych rzeczy. Często przedmioty są oferowane w niskich cenach, co może wzbudzać podejrzenia, ale nie zawsze łatwo jest zweryfikować legalność ich pochodzenia.
- Obrót skradzionymi danymi: Paserstwo internetowe dotyczy również sprzedaży skradzionych danych, takich jak numery kart kredytowych, loginy do kont bankowych, dane osobowe, czy dostęp do prywatnych baz danych. Wiele z tych transakcji odbywa się na tzw. „dark webie”, czyli ukrytych, anonimowych forach internetowych, gdzie tego typu towary są wymieniane.
- Piractwo internetowe: Sprzedaż skradzionych kopii oprogramowania lub muzyki, filmów, gier komputerowych także jest formą paserstwa. Takie działania mogą prowadzić do dalszego rozprzestrzeniania nielegalnych kopii, co ma negatywne skutki dla twórców.
- Paserstwo związane z kradzieżą tożsamości: Kolejnym przykładem paserstwa w Internecie jest handel skradzionymi tożsamościami. Osoby, które uzyskają dostęp do danych logowania do banków czy systemów płatności, mogą nie tylko je wykorzystywać, ale także sprzedawać innym.
Konsekwencje prawne paserstwa w Internecie
Zgodnie z przepisami Kodeksu karnego, paserstwo w Internecie jest traktowane poważnie i może prowadzić do surowych konsekwencji prawnych. Kary za paserstwo mogą obejmować:
- Paserstwo zwykłe (art. 291 k.k.) – za uczestnictwo w obrocie skradzionymi przedmiotami grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, grzywna lub kara ograniczenia wolności. Kara może być wyższa, jeśli przestępstwo popełniono w sposób zorganizowany lub zawodowy.
- Paserstwo szczególne (art. 292 k.k.) – za współdziałanie w obrocie skradzionymi przedmiotami w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, kara może wynieść od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności, a także kara grzywny.
Jak unikać paserstwa w Internecie?
Aby uniknąć odpowiedzialności za paserstwo internetowe, warto przestrzegać kilku zasad:
- Sprawdzaj legalność transakcji – przed dokonaniem zakupu online, zawsze upewnij się, że sprzedawca ma odpowiednie uprawnienia do sprzedaży danego przedmiotu i że jego pochodzenie jest legalne.
- Bądź ostrożny z ofertami poniżej rynkowej ceny – jeśli cena przedmiotu wydaje się zbyt atrakcyjna w porównaniu do jego wartości rynkowej, może to sugerować, że pochodzi on z nielegalnego źródła.
- Zabezpiecz swoje dane osobowe – nie udostępniaj swoich danych logowania do kont bankowych czy sklepów internetowych osobom trzecim, aby uniknąć wycieku informacji i późniejszego paserstwa.
- Unikaj zakupów w podejrzanych miejscach – zawsze sprawdzaj wiarygodność sprzedawcy, szczególnie na mniej znanych platformach. W przypadku nielegalnego obrotu mieniem może to stanowić poważne zagrożenie prawne.
Podsumowanie
Paserstwo internetowe jest poważnym przestępstwem, które może wiązać się z wysokimi karami. Zgodnie z przepisami Kodeksu karnego, osoby uczestniczące w obrocie skradzionymi przedmiotami lub danymi w Internecie mogą zostać pociągnięte do odpowiedzialności karnej. W obliczu rosnącego znaczenia handlu online, zarówno sprzedawcy, jak i kupujący powinni zachować szczególną ostrożność, aby nie stać się częścią nielegalnego rynku.
Stan na dzień: 15 marca 2022 roku
Cyberlaw by Judyta 