Cyberstalking (art. 190a k.k.)
W dzisiejszym cyfrowym świecie, gdzie komunikacja online i media społecznościowe odgrywają centralną rolę w naszym życiu, kwestia cyberstalkingu stała się coraz bardziej istotna. Ten rodzaj nękania może mieć poważne konsekwencje emocjonalne i psychiczne dla ofiar, a także prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych dla sprawców. W Polsce cyberstalking jest przestępstwem uregulowanym w art. 190a Kodeksu karnego. Co dokładnie oznacza cyberstalking i jak prawo chroni ofiary?
Czym jest cyberstalking?
Cyberstalking to wzorcowe, niechciane i natrętne zachowanie online mające na celu nękanie lub zastraszanie innej osoby. Tego rodzaju nękanie odbywa się za pośrednictwem środków elektronicznych, takich jak media społecznościowe, e-mail, wiadomości instant czy inne kanały komunikacji internetowej. Cyberstalking może obejmować różne działania, takie jak wysyłanie gróźb, rozpowszechnianie plotek, czy nieustanne monitorowanie aktywności ofiary w Internecie.
Zgodnie z art. 190a Kodeksu karnego, cyberstalking to „uporczywe i celowe” nękanie przy użyciu środków elektronicznych, które wywołuje u ofiary poważne poczucie zagrożenia, niepokoju lub lęku. Prawo to ma na celu ochronę osób przed wszelką formą nękania w sieci, która zagraża ich bezpieczeństwu, zdrowiu psychicznemu lub dobrostanowi.
Kluczowe elementy cyberstalkingu według polskiego prawa
Prawo określa konkretne zachowania, które kwalifikują się jako cyberstalking. Należą do nich:
- Powtarzająca się niechciana komunikacja: Chodzi o wysyłanie wielu wiadomości, e-maili lub SMS-ów, które są niechciane i mają na celu zastraszanie lub nękanie ofiary.
- Zachowania groźne lub agresywne: Cyberstalkerzy mogą używać platform internetowych do wysyłania gróźb, obraźliwych czy poniżających wiadomości, często mających na celu wyrządzenie emocjonalnej krzywdy.
- Monitorowanie aktywności ofiary: Może to obejmować takie działania, jak śledzenie obecności ofiary w Internecie, logowanie się na jej konta w mediach społecznościowych, czy inwigilowanie jej działań bez zgody.
- Rozpowszechnianie fałszywych lub szkodliwych informacji: Cyberstalkerzy mogą rozpowszechniać plotki, fałszywe oskarżenia lub prywatne informacje o ofierze, celem uszkodzenia jej reputacji lub wywołania niepokoju.
Konsekwencje prawne cyberstalkingu
Cyberstalking jest przestępstwem zgodnie z polskim prawem, a konkretnie art. 190a Kodeksu karnego. Kara za cyberstalking może różnić się w zależności od wagi przestępstwa:
- Pozbawienie wolności: Kara za cyberstalking może wynosić od grzywny do pozbawienia wolności na okres do 3 lat. W poważniejszych przypadkach, gdy nękanie jest uporczywe lub spowodowało poważną krzywdę dla ofiary, kara może być bardziej surowa.
- Środki ochrony: Oprócz kar karnych, ofiary cyberstalkingu mogą ubiegać się o decyzję sądową mającą na celu powstrzymanie nękania. Może to obejmować nakaz zbliżenia lub zakaz kontaktu z osobą nękającą.
- Odszkodowanie: Ofiary cyberstalkingu mogą również ubiegać się o odszkodowanie cywilne za wyrządzone krzywdy, zwłaszcza jeśli uda się udowodnić emocjonalne lub finansowe straty wynikłe z nękania.
Jak chronić się przed cyberstalkingiem?
Jeśli podejrzewasz, że jesteś ofiarą cyberstalkingu, istnieje kilka kroków, które możesz podjąć, aby chronić siebie:
- Dokumentuj wszystko: Zachowuj wszystkie wiadomości, e-maile, zrzuty ekranu lub posty, które uważasz za stanowiące nękanie. Zapiski i dokumentacja mogą być niezbędne, jeśli będziesz chciał zgłosić przestępstwo.
- Zablokuj stalkera: Wiele platform internetowych umożliwia zablokowanie lub wyciszenie osoby, która cię nęka. Skorzystaj z tych narzędzi, aby uniemożliwić dalszy kontakt.
- Zgłoś zachowanie: Jeśli nękanie trwa, zgłoś je do odpowiednich platform (np. mediów społecznościowych lub dostawców usług e-mailowych). Większość platform posiada narzędzia do zgłaszania obraźliwych lub nielegalnych treści, które mogą pomóc w ich usunięciu.
- Podjęcie działań prawnych: W przypadku poważnego cyberstalkingu lub nękania warto rozważyć podjęcie kroków prawnych i złożenie pozwu. Skonsultuj się z prawnikiem, który pomoże ci określić najlepszy sposób działania.
- Zachowaj prywatność: Dostosuj ustawienia prywatności na platformach społecznościowych i innych witrynach internetowych, aby ograniczyć dostęp do swoich prywatnych informacji.
Podsumowanie
Cyberstalking jest poważnym przestępstwem, które może mieć trwały wpływ na emocjonalne i psychiczne samopoczucie ofiary oraz poczucie bezpieczeństwa. W Polsce prawo jest jasne: nękanie i zastraszanie za pomocą środków elektronicznych jest niedopuszczalne i karalne na mocy art. 190a Kodeksu karnego. Jeśli samodzielnie doświadczasz cyberstalkingu lub znasz kogoś, kto jest jego ofiarą, ważne jest, aby podjąć natychmiastowe kroki w celu ochrony siebie i zgłoszenia tego przestępstwa odpowiednim służbom.
Świadomość swoich praw, dbałość o prywatność w Internecie oraz korzystanie z pomocy prawnej to kluczowe elementy w walce z tym coraz bardziej powszechnym zjawiskiem.
Stan na dzień: 8 marca 2022 roku
Cyberlaw by Judyta 